Kawa – napój o prozdrowotnych właściwościach
Wiele osób nie wyobraża sobie dnia bez filiżanki (lub kubka) kawy. Pijemy ją, by się rozbudzić, pobudzić lub bo po prostu ją lubimy. A czy picie kawy jest dobrym nawykiem? Czy kawę możemy traktować jako źródło płynów? I w końcu, czy kawa wypłukuje magnez? O tym przeczytasz w artykule poniżej!
Dlaczego warto pić kawę?
Kawa jest naparem ziołowym, w którym składzie znajdziemy wiele cennych składników. Najbardziej znanym jest oczywiście kofeina, która stymuluje do pracy układ nerwowy poprzez rozszerzanie naczyń krwionośnych. Dzięki temu kawa posiada właściwości pobudzające. Kofeina jednak nie jest jedyną substancją, jaką możemy znaleźć w kawie. Oprócz niej możemy wyróżnić m.in. witaminy z grupy B, a nawet magnez i potas.
Warto wspomnieć również, że kawa wypijana bez żadnych dodatków (czyli cukru czy mleka) posiada bardzo niską zawartość kaloryczną (ok. 2kcal na 100ml płynu), przez co traktuje się ją jako bezkaloryczny produkt.
Jak kawa oddziałuje na organizm człowieka?
Jeszcze do niedawna nie mówiło się o korzyściach, jakie niesie za sobą spożywanie kawy. Popularne były jedynie doniesienia o negatywnym oddziaływaniu kawy na organizm człowieka. A jak jest naprawdę?
Kawa wpływa na podwyższenie ciśnienia krwi – jednak jest to najbardziej zauważalne u osób, które nie mają w zwyczaju pijać napojów z kofeiną. Osoby zdrowe oraz osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, które piją kawę od dłuższego czasu mogą spokojnie w swoim menu umieścić ten aromatyczny napój.
Kawa wpływa również negatywnie na stężenie cholesterolu całkowitego, frakcji LDL, a także na wartości homocysteiny, czyli wartości, które w nadmiernych stężeniach wpływają na rozwój chorób układu krążenia, a przede wszystkim miażdżycy. Tutaj warto zaznaczyć, że przede wszystkim dużą rolę odgrywa tutaj sposób parzenia kawy, gdyż kawa niefiltrowana podnosi te stężenia w większym stopniu niż kawa filtrowana.
Jednakże, w kawie obserwujemy duże ilości przeciwutleniaczy, które redukują wolne rodniki. Jest to działanie niezwykle pożądane dla naszych organizmów.
O czym warto również wspomnieć? Badania naukowe pokazują, że u osób, które regularnie piją kawę zachorowalność na chorobe Alzhaimera, Parkinsona maleje. Co więcej – wiele badań pokazuje korzystne oddziaływanie kawy na przebieg cukrzycy typu 2, działanie prewencyjne na rozwój niektórych rodzajów nowotworów (np. jelita grubego), a także chorób wątroby.
Jakie ilości kawy są dla nas bezpieczne?
Ilość kawy, jaka jest bezpieczna do spożywania przez ludzi opiera się głównie na ilości kofeiny, którą możemy pozyskać właśnie z tego napoju. Różne organizacje podają różne wartości kofeiny jako bezpieczne ilości do spożycia przez osoby dorosłe. Ilości te wahają się pomiędzy 200-400mg na dobę. Co to oznacza w praktyce? 3-4 kawy espresso lub 3 kubki kawy rozpuszczalnej. Choć tutaj wiadomo – im mocniejsza kawa – tym ilość kofeiny jest większa.
Czy można przedawkować kofeinę?
Istnieje coś takiego, jak stężenie toksyczne kofeiny. Wartości jakie się podaje to 150-200mg na każdy kilogram masy ciała człowieka lub 5-10g kofeiny dziennie.
Warto jednak pamiętać, że kofeina nie jest zawarta jedynie w kawie. Znajdziemy ją również w herbatach, czekoladzie, napojach energetyzujących (w niektórych ilości kofeiny są większe niż w filiżance kawy). Co ciekawe – kofeinę możemy również znaleźć w niektórych lekach!
O czym należy pamiętać jeśli pijemy kawę?
Przede wszystkim trzeba pamiętać, że kofeina zaburza wchłanianie mikro – i makroelementów – w szczególności żelaza oraz wapnia. W szczególności powinny o tym pamiętać osoby chorujące na anemię czy osteoporozę. Dobrym nawykiem wówczas jest niełączenie kawy wraz z posiłkiem.
To o czym wyżej już wspomniałam – sama kawa bez dodatku cukru, mleka czy śmietany praktycznie nie zawiera w swoim składzie wartości energetycznej. I taką kawę śmiało możemy pić. Jednakże, trzeba pamiętać, że dodatek cukru, syropów, lodów, mleka czy śmietanki wpływa na to, że napój taki często osiąga dużą wartość energetyczną posiłku – a o tym zapominamy! Jeśli chcesz zredukować swoją masę ciała – warto pamiętać o tym, by nie włączać do diety bomb kalorycznych w postaci kaw smakowych czy mrożonych na bazie lodu.
Kawę oczywiście możemy traktować jako jeden z rodzajów płynów, jakie dostarczamy naszemu organizmowi pod warunkiem, że nie jest to napój słodzony. Warto też pamiętać, że nie powinien być to jedyny napój, jaki pijemy w ciągu dnia.
Ze względu na swoje właściwości pobudzające warto też dbać o to, by nie pijać kawy zbyt późno.
A jaki jest najczęstszy nawyk, jaki zauważam u swoich Pacjentów w gabinecie?
Większość osób, które przychodzą do mojego gabinetu zastępują kawą śniadanie. To nawyk, z którym dzielnie walczę, gdyż kawa, mimo swoich cennych właściwości, nie zastąpi nam pełnowartościowego posiłku.
Podsumowując – kawa jest cennym składnikiem, jaki możemy dostarczyć z naszą dietą. Jeśli lubisz – nie bój się wprowadzać jej do swojego menu. Jeśli jednak Ci nie smakuje – nie zmuszaj się.
Herbaty, w szczególności zielona posiadają również cenne właściwości.
A w końcu są dwie grupy ludzi: #teamkawa lub #teamherbata, do której grupy należysz Ty?
Więcej ciekawostek żywieniowych możesz znaleźć w moich mediach społecznościowych:
Bibliografia:
- Grodzka A.,Kużaj W., Zielińska-Pisklak M., Szeleszczuk Ł. i M. Sobczak, 2021. „Kofeina i inne substancje aktywne farmakologiczne zawarte w ziarnach kawowca”, Biuletyn Wydziału Farmaceutycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 1, 1-8.
- Pelczyńska M. i P. Bogdański, 2019. „Prozdrowotne właściwości kawy”, Varia Medica 3(4), 311-217.
- Gutkowska G, 2021. „Kawa – czy wiesz przed czym nas chroni?”, Journal of Nutrilife, 3. url:http://www.NutriLife.pl/index.php?art=370 [dostęp: 2022.08.24]
